Ας δούμε δύο δυστυχώς πάντα επίκαιρα θέματα – νοσήματα που ενδιαφέρουν – ταλανίζουν – απασχολούν τους ιδιοκτήτες των σκύλων, τους κτηνιάτρους και την δημόσια υγεία. Αυτά είναι η ερλιχίωση και το καλα – αζοιρ – λεισμανίωση.
Τετριμμένα ναι μεν, αλλά συνεχώς παρόντα στην καθημερινή επαφή μας με τα ζώα, είτε ως ιδιοκτήτες, είτε ως ιατροί.
Όσον αφορά την ερλιχίωση, αυτή ειναι μια νόσος που οφείλεται σε μια ρικέτσια, ένα αιμοπαράσιτο, γιατί παρασιτεί όλα τα έμμορφα συστατικά του αίματος, δηλαδή τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια, και τα αιμοπετάλια.
Για την επιβεβαίωση της νόσου υπάρχουν ειδικές αιματολογικές εξετάσεις, και με μια απλή γενική εξέταση αίματος πολλές φορές διαγιγνώσκεται το πρόβλημα. Διότι μετρώντας τα παραπάνω έμμορφα συστατικά του αίματος, σε απόλυτους αριθμούς υπάρχει πτώση όλων. Όσον αφορά τα χαμηλά ερυθρά αιμοσφαίρια καταδεικνύεται αναιμία και άρα μειωμένη αντοχή των ζώων, κατάπτωση, ληθαργικότητα κλπ. Τα χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια, η χαμηλή αμυντική ικανότητα και κατά συνέπεια οι μικροβιακές επιπλοκές πάσης μορφής. Τα δε χαμηλά αιμοπετάλια -σωματίδια του αίματος υπεύθυνα για την πήξη του αίματος, οδηγούν σε παρουσία αιμορραγικών καταστάσεων, απλών στην αρχή, σοβαρότατων στην συνέχεια. Ταυτόχρονα τα ζώα παρουσιάζουν υψηλότατο πυρετό. Γενικά είναι ένα νόσημα που μεταδίδεται με τους κρότωνες (τσιμπούρια) και στην οξεία της μορφή είναι συνήθως αντιμετωπίσιμη.
Στην χρόνια της μορφή είναι μια πολύ σοβαρή, δύσκολα αντιμετωπίσιμη και συχνά με θανατηφόρα κατάληξη. Και αυτό συμβαίνει σε καθυστερημένη συνήθως προσκόμιση του σκύλου στον κτηνίατρο και στην μη τυπική συμπτωματολογία. Επίσης πολλά ζώα παρότι παρουσιάζουν πυρετό εξακολουθούν να έχουν όρεξη ( λόγω λαιμαργίας) πράγμα που μπορεί να ξεγελάσει τους ιδιοκτήτες και να υπάρξει καθυστέρηση της αντιμετώπισης.
Στην χρόνια μορφή της η νόσος προκαλεί μυελοκαταστολή, δηλαδή ζημιά στον μυελό των οστών, με αποτέλεσμα να μην παράγονται ερυθρά, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια, με αποτέλεσμα την θανατηφόρο κατάληξη των ζώων, συνήθως από σοβαρές αιμορραγίες. Όπως ανεφέρθη πιο πάνω είναι ένα νόσημα που μεταφέρεται με τα τσιμπούρια, πράγμα που σημαίνει ειδικά σήμερα, ότι υπάρχει σωρεία – πληθώρα αποτελεσματικότατων σκευασμάτων που συστήνονται από τους κτηνιάτρους, όπου με τις συμβουλές και την εμπειρία τους μπορεί να προληφθεί η μόλυνση από τα τσιμπούρια. Τέτοια εξωτερικά αντιπαρασιτικά σκευάσματα, κυκλοφορούν σε μορφή σπρέι , κολλάρων, μασώμενων δισκίων και με χρήση εξωτερικών αμπουλών. Επιλογές λοιπόν πολλές, αρκεί η τακτική εφαρμογή αυτών με προσοχή στις κτηνιατρικές συμβουλές και το σκυλάκι σας δεν θα έχει καμία γνωριμία με το σοβαρό αυτό πρόβλημα.
Το άλλο σοβαρό πάντα επίκαιρο θέμα που απασχολεί συχνά τους ιδιοκτήτες των σκύλων είναι η λεισμανίωση, γνωστή και ως καλα – αζαρ. Ένα νόσημα – αιμοπαράσιτο που παρασιτεί τα ερυθρά αιμοσφαίρια και μεταφέρεται με τσίμπημα της σκνίπας. Κατά την γνώμη μου παρά τις γνωστές και πολλές δυσκολίες στην αντιμετώπιση του προβλήματος τα τελευταία χρόνια η συχνότητα εμφάνισης του νοσήματος έχει μειωθεί σημαντικά, λόγω των αρκετών επιλογών που υπάρχουν μετά τις υποδείξεις των κτηνιάτρων, όσον αφορά τις προληπτικές εξετάσεις των ζώων.
Τις συνθήκες καθαριότητας , διαβίωσης, υγιεινής που παρέχονται στα ζώα, την χρήση εμβολίου και φαρμάκων και κατά συνέπεια εξασφαλίζοντας αυξημένα ποσοστά ευζωϊας στα νοσούντα ζώα.
Την χρήση εξωπαρασιτοκτόνων που μειώνουν κατακόρυφα την πιθανότητα τσιμπήματος από σκνίπα. Την παρουσία λεισμανιοσυστατικών και λεισμανιοκτόνων φαρμάκων – εργαλείων που στα χέρια των κτηνιάτρων μπορεί να αποδειχθούν ευεργετικά στην μακροημέρευση στην ποιότητα ζωής των μικρών μας φίλων.
Φάρμακα που κατά περίπτωση ανάλογα με τη φυσική και ανοσολογική κατάσταση των σκύλων , πόσο νωρίς γίνεται η διάγνωση , την ηλικία τους, ανταποκρίνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Όσον αφορά την έγκαιρη διάγνωση, όπως αναφερθήκαμε σημαντικό σημείο είναι οι περιοδικές προληπτικές εξετάσεις και η γνώση της συμπτωματολογίας.
- Τα παθογνωμονικά συμπτώμτα της ασθένειας είναι :
Διογκωμένοι λεμφαδένες, αναιμία, ρινορραγίες , πληγές που δεν κλείνουν, πιτυρίαση, απίσχνανση παρόλο που η όρεξη για φαγητό διατηρείται.
Όμως υπάρχει και η μη τυπική συμπτωματολογία με πληθώρα άλλων συμπτωμάτων που δυσκολεύουν κτηνιάτρους και ιδιοκτήτες.
Μετά από όλα τα παραπάνω καταδεικνύεται η ανάγκη πρώτιστα για πρόληψη με όλα τα διατιθέμενα μέσα.
Καθαριότητα χώρου, αποφυγή λιμνάζοντων υδάτων, χρήση εξωτερικών ηλεκτρικών συσκευών εξόντωσης εντόμων, χρήση εξωπαρασιτοκτόνων περιλαίμιων, ψεκασμός με citronella ειδικά στο επιρρίνιο, σημείο όπου αρέσκονται να τσιμπούν οι σκνίπες.
Χορήγηση εμβολίου, Προληπτικές κλινικές επισκέψεις στον κτηνίατρο με ταυτόχρονες ειδικές αιματολογικές εξετάσεις με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση της νόσου και με συνέπεια την μη καταβολή του ανοσοποιητικού συστήματος και της φυσικής κατάστασης των ζώων, ούτως ώστε να υπάρχει κατά το δυνατόν καλύτερη ανταπόκριση από τα νοσούντα ζώα.
Βασικό μέλημα πρέπει επίσης να είναι ο περιορισμός του ζώου κατά την διάρκεια της θεραπείας σε χώρου που να μην επιτρέπει παρουσία σκνιπών ( Δηλαδή διαμονή σε διαμερίσματα β’ και γ’ ορόφου ) , χρήση εξωτερικών εντομοαπωθητικών , χρήση σίτας στα παράθυρα του σπιτιού ή και στα κλουβιά όταν οι σκύλοι ζουν σε εξωτερικό χώρο.
Συμπερασματικά το καλα – αζαρ είναι ένα πρόβλημα που δεν έχει άσπρο – μαύρο. Είναι ένα πρόβλημα με πολύ γκρι. Θέλει κόπο, χρόνο, τύχη, έξοδα, ικανότητα αλλά πάνω απ’ όλα να γνωρίζουμε ότι δεν είναι ανίκητο. Με τις σωστές και προγραμματισμένες προληπτικές και θεραπευτικές κινήσεις, με τις συμβουλές των κτηνιάτρων, προλαμβάνεται με πολύ μεγαλύτερα ποσοστά από ότι στο παρελθόν. Ελέγχεται σε πολύ μεγάλο βαθμό με νέα φάρμακα που βασικά στοχεύουν στην παράταση της ζωής των σκύλων και στην ευζωϊα αυτών.
Κατά περίπτωση δε σε αρκετές περιπτώσεις και με επιμονή υπάρχουν και ζώα πλήρως θεραπευμένα.
Συμπερασματικά όπως πάντοτε, όσον αφορά και την λεισμανίωση όσο και την ερλιχίωση, όπως πάντα ισχύει ότι η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη.