Της Στέφανης Καραγεώργη
Χαρούμενοι σκύλοι, κάνουν ευτυχισμένους ιδιοκτήτες!
Σ’ αυτό το σύντομο άρθρο θα αναλύσουμε πώς η επιστήμη ευημερίας των ζώων, βοηθά σε καλύτερη αντίληψή του σκύλου σας και εξασφάλιση ικανοποίησης όλων των αναγκών του.
Οι 5 βασικές ανάγκες για την καλή διαβίωση των ζώων είναι οι ακόλουθες:
- Ανάγκη για κατάλληλο περιβάλλον
- Ανάγκη για ισορροπημένη διατροφή
- Ανάγκη δυνατότητας έκφρασης φυσιολογικών προτύπων συμπεριφοράς
- Ανάγκη για συνύπαρξη ή μη με άλλα ζώα
- Ανάγκη για προστασία από τον πόνο, τραυματισμό ή οποιαδήποτε άλλη ασθένεια
Αυτές οι ανάγκες περιλαμβάνονται σε νόμο στο Ηνωμένο Βασίλείo (UK Animal Welfare Act 2006). Παρόλο που δεν περιλαμβάνονται ρητά στην κυπριακή νομοθεσία, αποτελούν ένα χρήσιμο οδηγό ο οποίος διασφαλίζει την καλή ποιότητα ζωής των σκύλων μας, η οποία απαιτεί όχι μόνον αποφυγή κακομεταχείρισης, αλλά και την παροχή θετικών εμπειριών. Οι 5 ανάγκες διαχωρίζονται γενικά σε κατηγορίες: περιβάλλον, διατροφή, συμπεριφορά, συντροφιά και υγεία.
Παρατίθενται πιο κάτω τα κύρια στοιχεία κάθε κατηγορίας.
Περιβάλλον
Είναι απαραίτητο να παρέχουμε στους σκύλους μας ένα ασφαλές περιβάλλον προστατευόμενο από το κρύο, τον αέρα, τη βροχή και τη ζέστη. Ο χώρος αυτός θα πρέπει ν’ αερίζεται επαρκώς και να διατηρείται σε μια καλή θερμοκρασία. Για παράδειγμα είναι αδύνατο στην Κύπρο ν’ αφήσουμε τον σκύλο μας έξω τα μεσημέρια του καλοκαιριού λόγω της αφόρητης ζέστης. Παράλληλα ο χώρος που κοιμούνται και ξεκουράζονται οι τετράποδοι φίλοι μας πρέπει να είναι καθαρός, άνετος και χωρίς υγρασία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για γέρικους σκύλους ή σκύλους που πάσχουν από οδυνηρές παθήσεις των αρθρώσεων όπως η αρθρίτιδα. Όταν υπάρχει επιλογή, στους σκύλους δεν αρέσει να κάνουν την ανάγκη τους εκεί που τρώνε ή κοιμούνται. Γι’ αυτό αν δεν έχουμε τη δυνατότητα να τους παρέχουμε ένα ξεχωριστό χώρο για τουαλέτα (γιατί π.χ. ζούμε σε διαμέρισμα), θα πρέπει να τους πηγαίνουμε συχνά βόλτα (τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα).
Διατροφή
Οι σκύλοι είναι αναγκαίο να έχουν συνεχή πρόσβαση σε δροσερό, πόσιμο νερό. Οι ενήλικοι σκύλοι θα πρέπει να ταΐζονται τουλάχιστον μία με δύο φορές την ημέρα εκτός αν έχουν κάποια πάθηση που επηρεάζει ανάλογα. Όπως οι άνθρωποι, έτσι και οι σκύλοι χρειάζεται ν’ ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή που εξαρτάται από την ηλικία και το επίπεδο δραστηριότητάς τους. Όταν αλλάζουμε τη διατροφή τους, η μετάβαση πρέπει να γίνεται σταδιακά για να εμποδίσουμε οποιεσδήποτε στομαχικές διαταραχές. Επίσης καλό θα ήταν να μην ταΐζουμε τους σκύλους – ειδικά τους μεγαλόσωμους – πριν ή μετά την άσκηση, γιατί υπάρχει κίνδυνος να φουσκώσει το στομάχι τους (γαστρική διαστολή). Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πως κάποιες τροφές όπως το σταφύλι και οι σοκολάτες μπορούν να είναι τοξικές ή ακόμα και θανατηφόρες για τους αγαπημένους μας φίλους.
Συμπεριφορά
Όπως οι άνθρωποι, έτσι και οι σκύλοι έχουν το δικό τους χαρακτήρα, πρόσθετα από την επήρεια συνθηκών διαβίωσης, ηλικία, υγεία και ράτσα. Τα σκυλιά είναι εξαιρετικά κοινωνικά και απολαμβάνουν το παιχνίδι με ανθρώπους, με άλλα σκυλιά και παιχνίδια. Βέβαια κάθε σκύλος έχει τις δικές του προτιμήσεις στις οποίες καλό θα ήταν να προσαρμοστούμε.
Η κοινωνικοποίηση είναι ζωτικής σημασίας γιατί τους βοηθά να αποδέχονται με σιγουριά νέες καταστάσεις και συμπεριφορές. Ωστόσο είναι σημαντικό να προσέξουμε η κοινωνικοποίηση να γίνεται με τον κατάλληλο τρόπο ούτως ώστε καινούργιες καταστάσεις να παρουσιάζονται με ευχάριστο τρόπο, μη προκαλώντας στον σκύλο φόβο ή πόνο. Μεταξύ 4 με 14 εβδομάδων, είναι η ιδανική ηλικία που θα ήταν χρήσιμο να αξιοποιήσουμε στο έπακρο για την κοινωνικοποίησή τους.
Παράλληλα πρέπει να παρέχουμε στα σκυλιά την ευκαιρία να ασκούνται συχνά, μη αγνοώντας ότι υφίσταται και ο κίνδυνος υπερεξάσκησης. Οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με πολύ γέρικους ή νεαρούς σκύλους, στους οποίους ταιριάζουν καλύτερα συχνές μικρές βόλτες.
Προφανώς πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψη και οι επικρατούσες καιρικές συνθήκες. Το καλοκαίρι στην Κύπρο οι βόλτες θα πρέπει να γίνονται μόνο νωρίς το πρωί, αργά το απόγευμα ή το βράδυ εξαιτίας της ζέστης. Πέρα από τη σωματική άσκηση, είναι αναγκαίο να τους εξασκούμε και το μυαλό για να μειώσουμε τις πιθανότητες να βαρεθούν, που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικές συμπεριφορές. Παράλληλα όμως, επειδή οι σκύλοι κοιμούνται πολλές ώρες την ημέρα, είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουμε ότι μπορούν ξεκουράζονται σε ένα άνετο μέρος χωρίς να ενοχλούνται.
Συντροφιά
Όπως και εμείς, οι σκύλοι χρειάζονται τη συντροφιά των ανθρώπων. Εξελίχθηκαν μαζί μας και έχουν εξαιρετικές κοινωνικές δεξιότητες. Γι’ αυτό και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν όταν μείνουν μόνοι για πολλές ώρες. Λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής αυτό συμβαίνει συχνά και προκαλεί δυσφορία τόσο στους σκύλους όσο και στους ανθρώπους. Η δυσφορία αυτή μπορεί να είναι καταστροφική στη σχέση μας με τους αγαπημένους μας φίλους. Έτσι πριν αποκτήσουμε σκύλο, χρειάζεται να σκεφτούμε σοβαρά αν πραγματικά θα έχουμε αρκετό χρόνο να βάλουμε αυτό το απίστευτο εξαιρετικό ζώο μέσα στο σπίτι και την καρδιά μας.
Πέρα από τη συντροφιά, πρέπει να τους δίνουμε τη δυνατότητα να αποφεύγουν καταστάσεις που τους κάνουν να φοβούνται και να νιώθουν άβολα. Ένας φοβισμένος σκύλος μπορεί να αντιδράσει επιθετικά. Άρα δίνοντάς του αυτήν την επιλογή, προστατεύουμε και τους εαυτούς μας.
Υγεία
Αλλαγές στη συμπεριφορά των σκύλων όπως η ανορεξία, η υπερβολική κατανάλωση νερού και η εκδήλωση επιθετικότητας είναι σημάδια κακής υγείας. Αν υποψιαστούμε πως κάτι δεν πάει καλά, θα πρέπει πάντοτε να τον πάρουμε στον κτηνίατρο για διάγνωση ή και θεραπεία αν χρειαστεί. Με την έγκαιρη διάγνωση προλαβαίνουμε σοβαρά προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν αργότερα, κι αποφεύγουμε να υποφέρει ο σκύλος μας αχρείαστα. Προστασία της υγείας τους, περιλαμβάνει επίσης πρόληψη, όπως εμβολιασμοί, αντιμετώπιση ενδοπαράσιτων – όπως σκουλήκια, εκτοπαράσιτων – όπως ψύλλους και ενδεχομένως στείρωση.
Πέρα από το να ελέγχουμε τον σκύλο μας στο σπίτι για τριχόπτωση ή παρουσία πληγών, καλό θα ήταν να τον παίρνουμε συχνά στον κτηνίατρο. Ορισμένες ράτσες όπως τα πουντλ χρειάζονται περισσότερη φροντίδα σε ότι αφορά το τρίχωμα, παρά άλλες όπως τα λαμπραντόρ. Επίσης είναι σημαντικό να ελέγχουμε τις πατούσες και τα αυτιά τους για τυχόντα χόρτα μετά τις βόλτες.
MSc Animal Welfare (Distinction) – The University of Edinburgh
BSc Animal Behaviour (First Class Honours) – Anglia Ruskin University, Cambridge
PgDip Animal Physiotherapy – The College of Animal Physiotherapy
Associate member of the Royal Society of Biology (AMRSB)
Currently undertaking a course in Canine Exercise Rehabilitation
